Wiezen - Bied je weg naar de overwinning
Bij wiezen vraagt een speler een partner om tenminste 8 slagen te halen in de troef die op tafel ligt (laatste kaart omgedraaid door de deler). Als iemand vraagt, geeft hij in feite aan dat hij min of meer goede kaarten heeft in de soort van de troefkaart en wacht op iemand die meegaat in die soort.
De andere spelers kunnen nu enkel nog een hoger contract spelen: Miserie, Abondance, Miserie op tafel, Solo of Solo-slim.
Als iemand vraagt en als er niemand meegaat of een hoger contract speelt, dan kan hij ofwel ook passen ofwel alleen gaan. In het laatste geval dient hij minstens 5 slagen te behalen. Wanneer iemand die vraagt of meegaat overboden wordt, mag deze nog een hoger contract bieden.
De score van elk spel is altijd in totaal nul, de win score is gelijk aan de verlies score. Bij de hogere contracten (miserie op tafel, solo of solo slim) moet de jury erbij worden geroepen dit om onhaalbare biedingen die een grote impact hebben op de scores te vermijden. De speler neemt hiertoe het initiatief. De speler wordt gesanctioneerd als hij/zij dat niet doet/vergeet.
Sancties kan men terugvinden op onze Algemene Regels op onze site.
De kaarten mogen na het eerste spel niet meer geschud worden. In de regel neemt de volgende deler de kaarten samen en legt ze klaar bij de vorige deler die de kaarten moet afpakken (minstens 4 kaarten afpakken). Het is de keuze van de gever hoe de kaarten worden gegeven, 4-4-5 of 4-5-4.
De laatste kaart van het deck, bedoeld voor de deler, wordt onmiddellijk omgedraaid na het delen van de kaarten. Deze mag ook omgedraaid worden bij het begin van het delen. De deler kiest. Deze kaart is de troefkaart (ook wel keerkaart genoemd).
Er wordt eerst aangekondigd of er Troel is, dus een pas-troel ronde is verplicht. De speler na de gever mag dan beginnen met bieden of passen. De keerkaart blijft op tafel liggen tot alle biedingen gedaan zijn.
Vragen en meegaan, twee spelers spelen voor 8 slagen in de troef die op tafel ligt. Indien er geen duo wordt gevormd, kan een speler alleen spelen voor 5 slagen, of een ander hoger spel spelen (bv. miserie).
Abondance 9 of 10: Hierbij moet men op zijn eentje minstens negen of tien slagen zien te halen. Als men dit speelt mag men de troef kiezen en zelf uitkomen. Troef uitkomen is niet verplicht, wel de troef benoemen. Als meerdere spelers tegelijk abondance willen spelen, dan heeft diegene de voorkeur die abondance gaat in troef. De andere spelers kunnen uiteraard opbieden naar een hogere abondance. Een hogere abondance krijgt immers voorrang op een lagere. Willen beide spelers abondance spelen in andere kaarten dan de troef, dan heeft de eerste die de hoogste abondance heeft geboden, het speelrecht.
Miserie: De speler die dit speelt mag geen enkele slag halen. Meerdere spelers kunnen dit tegelijk spelen. Wanneer de deler miserie speelt, mag hij zijn keerkaart ruilen voor een andere kaart. Als de gevraagde kaart in het bezit is van een andere speler die gelijktijdig miserie speelt, heeft deze het recht om te weigeren deze kaart te geven. De deler mag dan verder vragen naar een andere kaart in eender welke soort, tot hij een kaart krijgt of hij mag de troefkaart houden of passen.
Abondance 11 of 12: dezelfde regels als voor Abondance 9 of 10 (zie hierboven).
Troel: Dit MOET worden geroepen door de speler die 3 of meer azen in zijn bezit heeft, onmiddellijk nadat de troefkaart omgedraaid wordt. Dit gaat praktisch bijna boven alles, behalve miserie op tafel, solo of solo-slim. Heeft de speler 3 azen dan is de speler met de 4e aas zijn kompaan en dienen zij 8 slagen te halen. De persoon met de 4e aas komt met deze aas uit en dit is troef. Heeft de speler 4 azen (Troela) dan is hartenkoning troef en de speler die deze kaart heeft is zijn kompaan en komt deze ook uit. Harten is troef. Heeft de speler 4 azen en hartenkoning dan komt harten dame uit en is harten troef. En zo verder. Wanneer er sprake is van Troela moeten er steeds 9 slagen gehaald worden. Let op: Ook bij Troela blijft hartenaas de hoogste kaart. Wanneer de keerkaart een aas is en de deler ze wenst in te ruilen voor een andere kaart, zou troel kunnen ontstaan. Deze troel wordt echter niet gespeeld omdat dit een rechtstreeks GEVOLG is van het inwisselen van de keerkaart voor miserie. Deze troel moet dus ook niet aangekondigd worden. Opgelet: alle spelers moeten nog de kans krijgen om een hoger spel te bieden of te passen (miserie op tafel, solo, solo-slim voordat de 2e troelpartner zich kenbaar heeft gemaakt.
Miserie op tafel (open miserie): Bij miserie op tafel dient u de kaarten open op tafel te leggen zodat de drie andere spelers deze kunnen zien. Dit gebeurt voor het spelen van de eerste kaart. De speler mag geen enkele slag halen. Meerdere spelers kunnen dit tegelijk spelen. Bij miserie op tafel kan er geen kaart worden geruild.
Solo: Een speler moet hier al de slagen op zijn eentje halen in de door hem gekozen troef. De speler mag er ook voor kiezen om te spelen zonder troef. De speler die solo gaat komt uit.
Solo-slim: Zelfde als solo maar de gedraaide troefkaart is troef. De speler die solo-slim gaat komt uit. Dit is het hoogst mogelijke spel en als dit gewonnen wordt mogen de kaarten niet meer gebruikt worden en moeten ze ingekaderd worden als souvenir voor de winnaar. Dit is een taak voor de jury.
- Tafel plakt! Wanneer je een kaart hebt gegooid mag je die niet meer terugnemen. Tenzij de speler niet gevolgd heeft.
- Niet volgen: Wanneer een speler niet volgt in dezelfde soort maar deze wel nog in zijn/haar hand heeft krijgt de speler strafpunten. -3 punten voor de speler en +1 voor de tegenspelers wanneer het in dezelfde hand wordt opgemerkt. -15 punten en +5 voor de tegenstanders als het pas in een latere hand wordt opgemerkt.
- Fout delen: Wanneer de deler niet reglementair de kaarten heeft gedeeld krijgt hij -3 en de tegenspelers +1.
- Kaarten inkijken of valsspelen is een zware fout. Hiervoor krijgt de speler in kwestie -15 punten en de tegenspelers +5.
- Alleen gaan: 5 slagen = 2 p, per overslag 1
- Vragen en meegaan: 8 slagen = 2 p, per overslag 1, alle slagen dubbel
- Abondance: (9) 4 p, (10) 7p, zelf uitspelen
- Miserie: Geen slagen = 7 p per persoon
- Abondance: (11) 8p, (12) 9p, zelf uitspelen
- Troel: 8 slagen = 4 p, per overslag +2, alle slagen = 20 p
- Open miserie: Geen slagen = 14 p
- Solo: 13 slagen (troef naar keuze - mag ook in gedraaide troef) = 75 p, 25 per persoon (zelf uitspelen)
- Solo slim: 13 slagen in troef = 90 p, 30 per persoon (speler links van de deler moet uitspelen)
Indien meerdere spelers samen miserie of een variant gaan, is de puntenverdeling als volgt:
- Indien alle spelers die voor miserie gingen geslaagd zijn of allemaal niet geslaagd zijn, krijgen of verliezen ze elk de punten alsof ze alleen miserie zouden spelen.
- Indien niet alle spelers die voor miserie gingen allemaal gewonnen hebben, winnen noch verliezen de spelers die niet voor miserie gingen punten, de winnende miserie spelers krijgen de punten alsof ze alleen miserie zouden spelen.